در دندانپزشکی هر کدام از دندانها، چه شیری و چه دائمی، با یک شماره یا حرف لاتین مشخص میشوند. از آنجا که این شمارهگذاری دندانها در روند ثبت اطلاعات و درمانهای دندانپزشکی در پرونده بیماران و نیز در نسخههای دندانپزشکی و اعمال مربوط به بیمه استفاده میشود، بنابراین آموختن اصول آن برای یک منشی یا دستیار دندانپزشک از جهت توانایی در تبادل اطلاعات بین او و دندانپزشک ضروری است.
اصول شمارهگذاری دندانها
در دندانپزشکی برای مشخص کردن و شمارهگذاری دندانها چند سیستم شمارهگذاری مختلف وجود دارد:
- سیستم شمارهگذاری یونیورسال (Universal)
- سیستم شمارهگذاری FDI
- سیستم شمارهگذاری پالمر (Palmer)
البته تمامی این سیستمها همزمان در یک مطب یا مرکز دندانپزشکی مورد استفاده قرار نمیگیرند. بلکه در هر مطب یا مرکز، بسته به سلیقه دندانپزشک، سیستم بایگانی اطلاعات و پروندهها و نیز سیستم مورد استفاده توسط شرکت بیمه طرف قرارداد، یکی از این سیستمها مورد استفاده قرار میگیرد.
روشی که به طور رایجتر در اغلب مطبها و مراکز دندانپزشکی در ایران مورد استفاده قرار میگیرد، سیستم پالمر است.
سیستم شمارهگذاری پالمر
برای آشنایی با این سیستم ابتدا دندانهای هر فک را در نظر بگیرید که با خط تقارن صورت به دو نیمه چپ و راست تقسیم شدهاند:
به هر یک از این قسمتهای ایجاد شده، یک کوادرانت ( Quadrant – به معنای یک چهارم )گفته میشود.
حال در سیستم پالمر نحوه شمارهگذاری دندانها طبق سه قانون زیر میباشد:
-
دندانهای دائمی:
در هر کوادرانت از خط تقارن وسط به سمت عقب که می رویم، به ترتیب دندانها از شماره۱ تا ۸ شمارهگذاری میشوند.
2. دندانهای شیری:
در هر کوادرانت از خط تقارن وسط به سمت عقب، به ترتیب دندانها از حرف A تا E نام گذاری میشوند.
3. علامت کوادرانت:
برای نشان دادن کوادرانتی که دندان مورد نظر در آن قرار دارد، از این علائم برای فک بالا └┘ و ┌┐ در فک پایین استفاده میشود. توجه داشته باشید که سمت راست یا چپ بیمار در نظر گرفته میشود. (و نه راست و چپ خودمان)