تاریخچه ارتودنسی به یونان و روم باستان باز میگردد. البته اصطلاح ارتودنسی اولین بار در سال 1841 توسط یواخیم لافولون (Joachim Lafoulon) استفاده شد. در سال 1819، برای اولین بار wire crib استفاده شد و این زمانی است که از موادی مانند فلزات گرانبها، فولاد، لاستیک صمغ و ولکانیت برای ایجاد حلقهها، قلابها، خارها و لیگاچورها برای صاف کردن دندانها استفاده میشد.
ارتودنسی در یونان و روم باستان
ارسطو و بقراط حتی در سالهای 400 و 300 قبل از میلاد ایدههایی را برای صاف کردن دندانها مطرح کرده بودند و باستانشناسان شواهدی دارند که نشان میدهد اتروسکها از وسایلی برای حفظ فضا و جلوگیری از افتادن دندانها استفاده میکردند، به طوری که مردههای خود را با این وسایل دفن میکردند. همچنین در یک مقبره رومی یک دستگاه دندانپزشکی به همراه اسناد نحوه استفاده از آن پیدا شد.
ارتودنسی در فرانسه قرن 18
پیر فاشار (Pierre Fauchard)، دندانپزشک فرانسوی در قرن هجدهم که پدر دندانپزشکی مدرن به حساب میآید، در سال 1728 کتابی درباره روشهای صاف کردن دندانها نوشت. او همچنین به استفاده از وسیلهای به نام باندو (bandeau) برای گشاد کردن کام فوقانی معروف بود. چند سال بعد، در سال 1754، دندانپزشک دیگری، لوئیس بورده Louis Bourdet، کتاب خود را منتشر کرد که در آن بهبودهایی را به باندو پیشنهاد کرد. او همچنین به عنوان اولین دندانپزشکی شناخته میشود که برای کاهش شلوغی دندانها، دندانهای عقل را میکشد.
ارتودنسی در قرن 19
در قرن 19 ارتودنسی به عنوان یک تخصص دندانپزشکی جداگانه تعریف شد. اصطلاح ارتودنسی اولین بار در سال 1841 توسط یواخیم لافولون (Joachim Lafoulon) استفاده شد. در سال 1819 اولین تخته سیمی (wire crib) مورد استفاده قرار گرفت و این زمانی است که از موادی مانند فلزات گرانبها، فولاد، لاستیک صمغ و ولکانیت برای ایجاد حلقهها، قلابها، خارها و لیگاچورها برای صاف کردن دندانها استفاده میشد.
علاوه بر این، اولین الاستیکهای صمغی توسط ادوارد مینارد (Edward Maynard) در سال 1843 استفاده شد و E.J. تاکر ( E.J. Tucker) اولین بار در سال 1850 از نوارهای لاستیکی برای بریسها استفاده کرد.
تاریخچه ارتودنسی در قرن 20
ادوارد انگل در سال ۱۹۰۱ انجمن ارتودنسی آمریکا را تأسیس کرد که در دهه ۱۹۳۰ به انجمن آمریکایی ارتودنتیستها تغییر نام داد. انگل همچنین سیستم دستهبندی اولیه را برای فاصلههای بد دندانی ارتقا داد.
در دهه ۱۹۶۰، طلا برای لولههای بریس محبوب شد. قبل از دهه ۱۹۷۰، بریسها به دور دندانها پیچیده میشدند، اما در نیمه دهه 70 ارتودنتیستها شروع به چسباندن مستقیم براکتها به دندانها کرده و از بریسهای داخلی بسیار استفاده شد. ( بریسهایی که به پشت دندانها چسبانده میشوند)
رشد ارتودنسی در سالهای اخیر
با تمام پیشرفتهای تکنولوژی امروزه، رشته ارتودنسی در بیست سال گذشته رشد چشمگیری داشته است. ما میدانیم که اشعه ایکس دیجیتال و تصویربرداری سه بعدی دندانی داریم که کیفیت بهتری دارند و به ارتودنتیستها اجازه میدهند تا نگاه دقیقتری به ساختار دهان داشته باشند. و از آنجایی که دیجیتال هستند، ارتودنتیستها میتوانند بلافاصله به تصاویر دسترسی پیدا کنند.
همچنین سیستم تصویربرداری سه بعدی دندانی i-Cat Cone Beam وجود دارد که میتواند مجموعه کاملی از اشعه ایکس را در یک اسکن 360 درجه ارائه دهد و تصاویر سهبعدی از دندانها ایجاد کند. مزیت دیگر این است که تابش کمتری با این نوع اشعه ایکس وجود دارد.
تولید بریسها نیز بسیار آسانتر شده است. اسکنر iTero به ارتودنتیستها امکان میدهد که به جای روش دستی، اندازهگیری دیجیتالی از اندامهای دهانی انجام دهند. آنها به سادگی دهان بیمار را اسکن میکنند و بعد از چند دقیقه میتوانند برداشتها را روی رایانه مشاهده کنند. علاوه بر این، قالبهای دیجیتال دقیقتر هستند و تعداد مشکلات مربوط به بریسها را کاهش میدهند.
علاوه بر این CAD/CAM و فناوری خم کردن سیم رباتیک در ترکیب با اسکنر دیجیتال به ارتودنتیست اجازه میدهد تا براکتها و سیمها را با دقت بیشتری قرار دهد، بهویژه با بریسهای لینگوال که به پشت دندانها چسبیدهاند.
حتی با وجود انواع بریسها، امروزه گزینههای بسیار بیشتری وجود دارد. بریسهای فلزی چسبیده به جلوی دندانها هنوز رایجترین روش درمانی است، اما برای افرادی که نگران این هستند که بریسها توجه همه را جلب کند، گزینههای دیگری مانند بریسهای لینگوال، بریسهای سرامیکی و اینویزیلاین الاینر وجود دارد.
تجهیزات ارتودنسی در گذشته چگونه بود؟
در برخی از اجساد مومیاییها، حلقههای فلزی روی دندانها پیدا شده است. این حلقهها که در فواصل بین دندانها قرار گرفته است، با کمک نخ هایی که از احشام حیوانات تهیه شده بود، دور تا دور دندانها را فرا میگرفتند و در نهایت، چیزی شبیه به تجهیزات امروزی ارتودنسی را تشکیل میدادند.
تجهیزات جدید ارتودنسی
امروزه تجهیزات ارتودنسی هم از نظر کیفیت و هم از نظر تنوع، گسترش بسیاری پیدا کردهاند که نمونههای زیر بخشی از این ابزار هستند
- بریسهای فلزی Metal braces
- اینویزیلاین Invisalign
- بریسهای سرامیکی Ceramic Braces
- بریسهای زبانی Lingual Braces
- لبخندهای شش ماهه Six Month Smiles
