محصولات مراقبت از دندان بسیاری در بازار وجود دارد، با این وجود چگونه تصمیم میگیرید از کدام یک استفاده کنید؟
در این مقاله قصد داریم اطلاعات کلی در مورد اصول اولیه مراقبت از دندان و برخی محصولات بهداشت دهان و دندان مثل خمیر دندان، مسواک و دهانشویه را به شما ارائه دهیم.
اصول اولیه خمیر دندان
- خمیر دندانی بخرید که حاوی فلوراید باشد. خمیردندانهای حاوی فلوراید از ایجاد حفره دندان جلوگیری میکنند.
- اگر تجمع تارتار مشکل ساز است (زمانی که باکتری های موجود در دهان با پروتئین ها و دیگر مواد غذایی باقی مانده ترکیب شود و در همان محل باقی بماند به مرور زمان تارتار می شود )، به دنبال خمیر دندان کنترل کننده تارتار باشید. اگر دندانهایتان به گرما، سرما یا شیرینیها حساس است، خمیردندان مناسب برای دندانهای حساس را خریداری کنید.
- خمیر دندان را به شکل و طعمیکه دوست دارید انتخاب کنید. ژلها یا خمیرها، طعمهای زمستانه، نعناع یا … همگی یکسان عمل میکنند.
- برخی از محصولات مراقبت از دندان باعث تحریک دندانها، گونهها یا لبها شما میشود. اگر دندانهایتان حساستر شده یا دهانتان پس از مسواک زدن تحریک میشود، خمیر دندان را عوض کنید. اگر مشکل ادامه داشت، به دندانپزشک مراجعه کنید. به خاطر داشته باشید که سلامت دهان و دندان با افزایش سن تغییر میکند، بنابراین انتخاب خمیردندان نیز ممکن است نیاز به تغییر داشته باشد.
- از دندانپزشک خود که با نیازهای دندانی شما آشنا هست، در رابطه با انتخاب متناسبترین خمیر دندان مشورت کنید.
محصولات مراقبت از دندان و مسواکهای دستی
- هم بزرگسالان و هم کودکان باید از مسواک با موهای نرم استفاده کنند. موهای سفتتر ممکن است باعث عقب نشینی بافت لثه از دندانها شود و ریشه دندان را در معرض آسیب قرار دهند. در نتیجه میتواند باعث حساسیت به غذاها و نوشیدنیهای گرم، سرد و شیرین شود. مهمتر از همه یکی از دلایل از دست دادن دندان، عقب رفتن بافت لثه است.
- اندازه سر مسواکی را انتخاب کنید که به راحتی در دهان شما قرار گیرد و بتواند یک تا دو دندان را در یک زمان مسواک بزند. مسواک با سر بسیار کوچک برای کودک خردسال یا شیرخوار مناسب است.
- مسواک باید هر چهار ماه یکبار یا زودتر عوض شود. پرزهای بیرون زده یا پخش شده، یکی از نشانههای سایش است.
مسواک برقی
مسواکهای برقی میتوانند:
- استفاده آسان برای افراد کم توان، افراد مبتلا به آرتریت، سالمندان یا معلولان جسمی. همچنین افراد دارای دندانهای نامرتب یا دندانهایی با سطوح ناهموار که تمیز کردن تمام سطوح آن دشوارتر است.
- استفاده راحتتر برای افرادی که از وسایل ارتودنسی (مانند باند، براکت و سیم) استفاده میکنند.
- به افرادی که به طور مرتب دندانهای خود را مسواک نمیزنند، انگیزه میدهد. استفاده از این مسواکها ممکن است سرگرم کننده باشد. و با تایمرهایی که دارد نشان میدهد به اندازه کافی مسواک زدهاید یا نه.
- استفاده طولانی مدت (چهار تا شش ماه) از مسواک برقی به میزان قابل توجهی پلاک دندانی روی دندانها را کاهش میدهد. بنابراین سلامت دهان و دندان بیماران مبتلا به بیماری پریودنتال را بهبود میبخشد. (بیماری پریودنتال عمدتا بهدلیل تجمع باکتریهای ناشی از پلاک و جرم دندان در دهان ایجاد میشود. که به غیر از باکتریها، عوامل دیگری مانند مصرف تنباکو، دندانقروچه کردن یا فشاردادن دندانها روی هم، مصرف برخی داروها و عوامل ژنتیکی نیز ممکن است سبب بیماری لثه شوند)
- اثر پاک کنندگی مسواکهای برقی ممکن است بهتر از مسواکهای دستی باشد. احتمالاً لکههای سطحی روی دندانها را کاهش یا حتی به طور کامل از بین میبرد.
کلید بهداشت دهان و دندان، استفاده صحیح و موثر از محصولات مراقبت از دندان است و نه صرفاً کار با مسواک برقی و دستی.
نخ دندانها یا واترجتهای دندان (Water Flosser)
استفاده از نخ دندان یا واترجت ذرات غذا و باکتریها را از بین دندانها خارج میکند. (واترجت آبی ابزاری است که معمولاً برای تمیز کردن دهان و دندان استفاده میشود). این دستگاه مزایا و معایب خود را نیز دارد. همچنین واترجت دندان در موارد زیر بسیار مفید است:
- افرادی که از بریس یا سایر وسایل ارتودنسی استفاده میکنند.
- افرادی که دهان بسیار خشکی دارند – مانند کسانی که سرطان سر و گردن دارند.
- افراد مبتلا به بیماری پریودنتال
نکته: نخ دندان به تنهایی پلاک را از بین نمیبرد. بلکه باید با مسواک و خمیر دندان همراه باشد.
دهانشویه
برخی از افراد از دهانشویه برای از بین بردن بوی بد دهان و برخی دیگر از آن برای جلوگیری از پوسیدگی دندان استفاده میکنند.
دهانشویه از نظر بهداشت دهان و دندان و در بین محصولات مراقبت از دندان جایگزین مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن نمیشود و تنها زمانی موثر است که به درستی استفاده شود. همچنین درک این نکته مهم است که ترکیب دهانشویهها حاوی مواد مختلفی هستند و همه دهانشویهها نمیتوانند دندانها را تقویت کنند.
دهانشویه معمولا حاوی حجم بالایی از الکل و فلوراید است. هر دوی این مواد نباید در مقادیر زیاد مصرف شوند، به خصوص توسط کودکان. به همین دلیل، استفاده از دهانشویه برای کودکان زیر 6 سال توصیه نمیشود.
دهانشویه فلوراید
دهانشویههای حاوی فلوراید از ایجاد حفره جلوگیری میکنند و برای افراد مستعد پوسیدگی توصیه میشوند. این محصولات میتوانند در کودکان هفت ساله استفاده شود، در صورتی که بدانند چگونه مایعات را به جای بلعیدن بیرون بیاورند. از دندانپزشک یا متخصص بهداشت بخواهید که بهترین نوع شستشو را برای شما توصیه کند
اگر زخم باز یا ضایعات دهانی در دهان خود دارید، قبل از استفاده از دهانشویه با دندانپزشک خود مشورت کنید زیرا زخمهای دهان میتواند ناشی از مشکلات اساسی باشد و استفاده از دهانشویه با فلوراید و ضد عفونیکننده میتواند بیش از آنکه مفید باشد، ضرر داشته باشد.
خلاصه
مطالعات نشان میدهد که مسواک برقی نسبت به مسواک دستی عملکرد بهتری دارد و میتواند به جلوگیری از پوسیدگی و بیماری لثه کمک کند. برای جلوگیری از آسیب به لثهها و رعایت بهداشت دهان و دندان، مسواک باید هر4 یا 6 ماه تعویض شود.
برای از بین بردن پلاک دهان علاوه بر استفاده از مسواک و خمیر دندان باید به طور منظم از نخ دندان یا واتر جتها استفاده کرد.
دهانشویه میتواند برای جلوگیری یا توقف بوی بد دهان و همچنین برای شستشوی پلاک و مبارزه با بیماری لثه استفاده شود. دهانشویه را نمیتوان به عنوان جایگزینی برای مسواک زدن و نخ دندان کشیدن معمولی استفاده کرد. برای اینکه دهانشویه برای دهان شما مفید باشد، باید به درستی از آن استفاده کرد.
اگر از بوی بد دهان رنج میبرید یا مشکوک به بیماری لثه هستید، دهانشویه به تنهایی نمیتواند علل زمینهای را درمان کند. برای رفع هرگونه نگرانی در مورد شرایط مزمن یا مداوم سلامت دهان با دندانپزشک صحبت کنید.
