درمان کانال ریشه زمانی قابل درک خواهد بود که کمی درباره آناتومی دندان بدانیم.
کانال ریشه چیست؟
“Endo” یک کلمه یونانی به معنای “درون” و “odont” در یونانی، به معنای “دندان” است.
در داخل دندان، زیر مینای سفید و لایه سختی به نام عاج، بافت نرمی به نام پالپ وجود دارد. که حاوی رگهای خونی، اعصاب و بافت همبند است و بافتهای سخت اطراف دندان را در طول رشد ایجاد میکند.
پالپ از تاج دندان تا نوک ریشهها گسترش مییابد و در آنجا به بافتهای اطراف ریشه متصل میشود. و در طول رشد و نمو دندان مهم است. با این حال، هنگامی که یک دندان به طور کامل بالغ شد، میتواند بدون پالپ زنده بماند، زیرا دندان همچنان توسط بافتهای اطراف آن تغذیه میشود.
چه زمانی به درمان کانال ریشه (عصب کشی) نیاز داریم؟
درمان ریشه زمانی ضروری است که پالپ (بافت نرم داخل کانال ریشه) ملتهب یا عفونی شود. التهاب یا عفونت میتواند دلایل مختلفی داشته باشد:
- پوسیدگی عمیق
- تکرار عملهای دندانپزشکی روی دندان
- ایجاد ترک در دندان
علاوه بر این، آسیب به دندان ممکن است باعث آسیب به پالپ شود، حتی اگر دندان هیچ تراشه یا ترک قابل مشاهدهای نداشته باشد. اگر التهاب یا عفونت پالپ درمان نشود، میتواند باعث درد یا آبسه شود.
علائمی که نشان میدهد ممکن است به عصب کشی نیاز داشته باشید؟
در برخی موارد، ممکن است ندانید که دندان عفونی دارید. با این حال، بسیاری از افراد متوجه علائم خاصی میشوند. علائمی که نیاز به درمان کانال ریشه دارند عبارتاند از:
دندان درد مداوم
بسیاری از مشکلات دندانی میتوانند باعث درد دندان شوند. اگر در عمق دندان خود درد دارید، ممکن است نیاز به درمان ریشه داشته باشید. ناراحتی ممکن است به فک، صورت یا سایر دندانها نیز سرایت کند.
حساسیت به گرما و سرما
اگر هنگام نوشیدن مایعات داغ یا خوردن بستنی دندان شما درد میکند، میتواند به این معنی باشد که به درمان ریشه نیاز دارید. این امر به ویژه اگر درد بیش از چند ثانیه باقی بماند، صادق است.
لثههای متورم
وقتی دندان عفونی میشود، چرک در آن ناحیه جمع میشود و میتواند به لثههای پف کرده، متورم یا حساس منجر شود.
جوش روی لثه
چرک دندان عفونی، ممکن است از جوش خارج شود و باعث ایجاد طعم یا بوی نامطبوع شود.
فک متورم
گاهی چرک از محل خارج نمیشود. در نتیجه، فک شما ممکن است به وضوح متورم شود.
تغییر رنگ دندان
هنگامی که پالپ دندان عفونی میشود، میتواند باعث تیره شدن دندان شود. این به دلیل خونرسانی ضعیف به دندان رخ میدهد.
درد هنگام اعمال فشار
اگر هنگام غذا خوردن یا لمس دندان خود درد دارید، ممکن است به این معنی باشد که اعصاب اطراف پالپ آسیب دیده است.
دندان ترک خورده یا شکسته
اگر دندانی ترک خورده یا شکسته باشد باکتریها میتوانند تا انتها به پالپ دندان برسند.
لق شدن دندان
چرک پالپ عفونی، میتواند استخوانی را که از دندان حمایت میکند نرم کند. در نتیجه در دندان عفونی احساس لق شدن بیشتر احساس میشود.
در طول فرآیند درمان کانال ریشه (عصب کشی) چه اتفاقی میافتد؟
اندودنتیست پالپ ملتهب یا عفونی را برمیدارد، داخل کانال ریشه را توسط فایل روتاری یا دستی و سایر ابزار با دقت تمیز کرده و شکل میدهد، سپس فضا را پر و مهر و موم میکند. پس از آن، تاج یا ترمیم را بر روی دندان میگذارد تا از آن محافظت کرده و آن را به عملکرد کامل بازگرداند. پس از ترمیم، دندان مانند هر دندان دیگری به کار خود ادامه میدهد.
روش گام به گام درمان ریشه
درمان ریشه اغلب میتواند در یک یا دو ویزیت انجام شود و شامل مراحل زیر است:
- دندانپزشک دندان را با استفاده از اشعه ایکس معاینه و رادیوگرافی میکند، سپس ناحیه اطراف دندان قابل ترمیم را بی حس میکند و یک ورقه محافظ کوچک به نام «بند دندان» را روی ناحیه قرار میدهد تا دندان را ایزوله کرده که در طول عمل تمیز و عاری از بزاق نگه داشته شود.
- در تاج دندان سوراخ ایجاد میکند و از ابزارهای بسیار کوچک مانند فایل روتاری یا دستی برای تمیز کردن پالپ و کانالهای ریشه و شکل دادن به فضا استفاده میکند.
- پس از تمیز کردن فضا و شکل دادن به آن، دندانپزشک کانالهای ریشه را با یک ماده زیست سازگار پر میکند که معمولاً یک ماده لاستیک مانند به نام گوتاپرکا است. گوتاپرکا با یک سیمان چسبنده برای اطمینان از آب بندی کامل کانالهای ریشه قرار میگیرد. در بیشتر موارد، یک پرکننده موقت برای بستن دهانه قرار میگیرد. در نهایت روکش یا مواد ترمیمی روی دندان قرار میگیرد تا از آن محافظت کرده و به عملکرد کامل آن بازگردد.
- پس از ویزیت نهایی با متخصص ریشه، باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا روکش یا ترمیم دیگری را روی دندان قرار دهید تا از آن محافظت کرده و به عملکرد کامل آن بازگردد.
مزایای انجام عمل روت کانال (عصب کشی) چیست؟
انتخاب درمان ریشه فواید متعددی دارد. این درمان میتواند:
- از سرایت عفونت به دندانهای دیگر جلوگیری کند.
- علائم مرتبط با دندان عفونی را کاهش دهد.
- خطر آسیب به استخوان فک را کاهش دهد.
- از بین بردن عفونت و التهاب بدون نیاز به کشیدن دندان.
تجربه دندان درد یا تورم در فک میتواند ترسناک باشد. خوشبختانه، درمان ریشه میتواند عفونت را از منبع آن حذف کند تا بتوانید به سرعت احساس بهتری داشته باشید. درمان سریع میتواند از گسترش عفونت جلوگیری کند و درد شما را تسکین دهد تا بتوانید به زندگی عادی بازگردید.